دستگاه تصفیه هوا مخصوصاً برای کسانی که به آسم مبتلا هستند، حساسیت دارند یا افرادی که به انواع مواد شیمیایی آلرژی نشان می‌دهند بسیار مناسب و کاربردی است. این افراد می‌توانند با خرید دستگاه تصفیه هوا، کیفیت هوای داخلی خانه یا محل کار خود را بهبود ببخشند. این دستگاه بوهای بد، دود سیگار و بخار مواد شیمیایی را خنثی می‌کنند و آلودگی‌های و آلرژن‌های موجود در هوا را از بین می‌برند.
اما دستگاه تصفیه هوا برای انجام درست همه‌ی این کارها به توجه و مراقبت زیادی نیاز دارد. یکی از روش‌های مراقبتی این است که فیلترهای دستگاه را به‌طور مرتب و بر اساس نیاز دستگاه، عوض کنید. زمان تعویض فیلترها به نوع و مدل آن‌ها بستگی دارد. شما با کسب آگاهی در مورد مدل موردنظرتان می‌توانید از عملکرد مناسب و دقیق دستگاه تصفیه هوایی که خریداری کرده‌اید مطمئن شوید.
چرا باید فیلترهای دستگاه تصفیه هوا را عوض کنیم؟
وقتی دستگاه تصفیه هوا در خانه کار می‌کند، شما و اعضای خانواده‌تان سالم‌ترین هوا را تنفس می‌کنید و مطمئن هستید که ریه‌هایتان با آلرژن‌ها و باکتری‌های هوا پر نمی‌شود. دلیلش این است که فیلتر تصفیه هوا همه این مواد آلوده را به خود جذب می‌کند و اجازه نمی‌دهد که در هوایی که شما تنفس می‌کنید، جریان داشته باشند؛ بنابراین بسیار طبیعی است که این فیلتر پس از مدت‌زمانی پر می‌شود و قدرت جذب مواد آلوده را از دست می‌دهد.
فیلترهای جاذب همچون فیلترهای کربن‌دار که مولکول‌های بو و بخار مواد شیمیایی را جذب می‌کنند هم همین شرایط را دارند. بنابراین کاملاً واضح است که وقتی فیلترها اشباع می‌شوند، نه‌تنها قدرت جذب خود را از دست می‌دهند بلکه هوا هم قدرت ورود به آن‌ها را ندارد و درنتیجه، هوای خانه پاک‌سازی نخواهد شد. برای پیشگیری از این معضل شما وظیفه‌دارید هر چند وقت یک‌بار فیلتر کهنه را دور بیندازید و از فیلتر نو استفاده کنید.
آیا همه فیلترها نیاز به تعویض دارند؟
برخی از کارخانه‌های تولیدکننده، دستگاه‌های تصفیه هوا را به‌گونه‌ای می‌سازند که هزینه‌های آتی آن‌ها کمتر باشد. به این صورت که فیلترهای تصفیه هوای این دستگاه‌ها یا قابل‌شست‌وشو هستند یا دائمی. این مدل‌ها دیگر به تعویض نیاز ندارند اما همچنان شما به‌عنوان کاربر موظف هستید آن‌ها را بر اساس دستورات کارخانه به‌طور مرتب بشویید و تمیز کنید.
به‌طورکلی این‌طور باید بگوییم که فارغ از یک‌بارمصرف بودن، قابل‌شست‌وشو بودن یا دائمی بودن، همه‌ی فیلترها یک‌عمر مصرف مفید دارند؛ یعنی بعد از زمان تعیین‌شده یا باید دور انداخته شوند یا باید شسته و تمیز شوند. این‌طور نیست که شما یک‌بار دستگاه تصفیه هوا بخرید و بدون رسیدگی به آن انتظار داشته باشید به بهترین شکل برایتان کار کند.
بهترین دوره‌ی تعویض فلیتر دستگاه تصفیه هوا هر چند وقت یک‌بار است؟
بهترین دوره‌ی تعویض فیلتر دستگاه تصفیه هوا به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که در زیر برخی از آن‌ها را متذکر شده‌ایم:
کیفیت هوای داخلی خانه: هر چه هوای داخلی خانه شما آلوده‌تر باشد، فلیتر سریع‌تر اشباع می‌شود و درنتیجه به تعویض سریع‌تری هم نیاز دارد. به‌طور مثال، اگر خانه شما در مرکز شهر یا در یک محله پررفت‌وآمد قرار دارد که دود ماشین‌ها و آلودگی هوا در آنجا زیاد است، باید زودبه‌زود فیلتر هوای دستگاه تصفیه را عوض کنید.
میزان استفاده از دستگاه تصفیه هوا: اگر دستگاه تصفیه هوا در خانه شما به‌صورت 24 ساعته و هرروز هفته روشن است، بسیار واضح است که فیلتر آن‌هم سریع‌تر پر می‌شود؛ و در مقایسه با دستگاهی که هر چند وقت یک‌بار روشن است به تعویض‌های مکررتری نیاز دارد.
کیفیت آب موجود در دستگاه: از دیگر مواردی که روی عمر مفید فیلتر تأثیر مستقیم دارد، کیفیت آب است. فلیترهای قابل‌شست‌وشو اگر با آب‌سنگین و آب‌هایی که املاح زیاد دارند شسته شوند، احتمال اینکه سریع‌تر کارایی خود را از دست دهند زیاد است؛ زیرا املاح موجود در آب‌سنگین داخل بافت فیلتر رسوب می‌کند و موجب بسته شدن منافذ آن خواهند شد.
مدل‌های متفاوت فیلتر: فیلترهای مختلف عمر مفید متفاوتی دارند. مثلاً فیلترهای معمولی را باید ماهی یک‌بار عوض کرد؛ اما فیلترهای HEPA عمر مفید طولانی‌تری دارند.
ازآنجاکه تشخیص زمان درست تعویض فیلتر می‌تواند کمی گمراه‌کننده به نظر برسد، برخی از برندها، قابلیتی برای اعلام اتمام عمر مفید فیلتر در دستگاه‌های تصفیه هوای خود گنجانده‌اند. به این صورت که وقتی فیلتر پر و اشباع می‌شود، دستگاه با ایجاد صدای بوق، زمان تعویض آن را به شما اعلام می‌کند؛ بنابراین هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا خوب است به این قابلیت هم توجه داشته باشید.
برنامه زمانی عمومی برای تعویض فیلتر دستگاه تصفیه هوا
در ادامه، فاصله زمانی مناسب برای تعویض فیلترهای مختلف را برایتان نوشته‌ایم؛ اما توصیه می‌کنیم اطلاعات درست و کامل را از روی دستورالعمل هر فیلتری که خریداری کرده‌اید، بخوانید و اجرا کنید. تولیدکننده‌های مختلف، دستور استفاده متفاوتی برای محصولات خود دارند.
اما عمر مفید فیلترهای موجود در بازار به‌صورت عمومی به شرح زیر است:
- فیلترهای HEPA: هر 12 تا 18 ماه یک‌بار باید تعویض شوند.
- فیلترهای کربن: باید هر 3 تا 6 ماه یک‌بار عوض شوند.
- Pre-Filters: باید هر 30 روز یک‌بار عوض شوند.
- فیلترهای دائمی: باید هر 3 ماه یک‌بار شسته و تمیز شوند و در صورت آسیب دیدن، به‌طور کامل عوض شوند.
از روی چه نشانه‌هایی می‌توان فهمید که زمان تعویض فیلتر فرارسیده است؟
اگر دستگاه تصفیه هوای شما سیستم اعلام تعویض فیلتر ندارد بهتر است بعد از مشاهده نشانه‌های زیر آن را عوض کنید:
- رنگ فیلتر سیاه (خاکستری) شده و به‌طور واضح، گردوخاک روی سطح آن نشسته است.
- هوای خانه مثل قبل تمیز و باکیفیت نیست.
- نشانه‌های حساسیت یا آسم فرد مبتلا زیاد شده است.
- غبار یا بو در خانه وجود دارد.